Genel Cerrahi Uzmanı
Safra kesemde taş tespit edildi. Bu taşlar nasıl oluşmuş olabilir?
Safra kesesinde taş oluşumunun birkaç sebebi vardır: safra içeriğinin yoğunlaşması ve bu yoğunluğun çökelmesi, safra kesesi ve etrafının iltihapları, bazı kan hastalıkları (sferositoz gibi) ve safra akımının yavaşlamasına sebep olan tıkanıklıklar gibi.
Ayrıca safra taşı oluşumu için bazı risk faktörleri vardır: Kadın olmak, 40 yaşın üzerinde olmak, kilolu olmak, ailede bu hastalıkların bulunması, yüksek kolesterol seviyeleri gibi.
Yiyeceklerin taş oluşumuna doğrudan bir katkısı yoktur.
Hazımsızlık şikâyetlerimin sebebi safra kesesi taşları mıdır?
Safra kesesi taşları, özellikle yemek sonrası hazımsızlık, bulantı, karın ağrısı, şişkinlik, geğirme gibi şikâyetlere yol açar. Bu şikâyetleri olan bir kişide safra kesesinde de taş tespit edilmiş ise şikâyetin kaynağı safra kesesi taşlarıdır.
Hazımsızlığın başka sebepleri de olabilir mi? .
Olabilir; bazen hastanın şikâyetleri daha çok mide rahatsızlığını da düşündürür. Bu durumda ameliyat öncesi mideyi de kontrol etmek için gastroskopi yapılır. Eğer hastanın şikayetleri ameliyattan sonra geçmemiş ise yine gastroskopi yapmak gerekir. Bazı barsak hastalıkları, karaciğer ve pankreas hastalıkları da hazımsızlık sebebi olabilir.
Şikâyetlerimden ve bu taşlardan kurtulmak için nasıl tedavi olmalıyım?
Bir kişide safra taşı tespit edilmişse tedavisi ameliyattır.
Ameliyat şart mıdır? Taşı düşürme veya kırma yöntemi yok mudur?
Safra taşlarının hâlen geçerli tek tedavisi ameliyattır. Böbrek taşlarında olduğu gibi kırma ve düşürme gibi tedavi yöntemleri yoktur.
Ameliyat olmazsam ne olur?
Öncelikle, hazımsızlık şikâyeti devam eder. Daha kötüsü eğer taşlar safra kesesinden çıkıp safra yollarına düşecek kadar küçük ise (birkaç milimetre) safra kanalında tıkanmaya, dolayısıyla şiddetli ağrıya ve sarılığa yol açarlar. Biraz daha büyük olanlar, safra kesesinin çıkışını tıkayarak safra kesesinin şişmesine ve iltihabına sebep olurlar; bu durumlar acil ameliyatı gerektirirler.
Ameliyat için hangi yöntemi tercih etmeliyim?
Günümüzde safra kesesi taşının en uygun ameliyat şekli kapalı (laparoskopik) yöntemdir. Ancak bazı hastalarda geçirilmiş ameliyatlar sebebiyle ya da kapalı ameliyatın teknik olarak yapılamadığı durumlarda açık ameliyat uygulanabilir.
Açık ve kapalı ameliyatlar arasındaki farklar nelerdir?
Karın içindeki işlemler her iki yöntemde de aynıdır; safra kesesi, bağlantılarından ayrılarak çıkarılır. Aradaki fark karın duvarındaki işlemdedir. Açık ameliyatta karında bir kesi vardır, ameliyat sonrası hastanede daha fazla kalmak gerekir, iyileşme süresi daha uzundur, günlük hayata dönüş daha uzun zamanda olur, ameliyat izi vardır. Kapalı yöntemde kesi ve iz yoktur, karın duvarında 3-4 adet delikten ameliyat yapılır, hastanede daha az kalınır, günlük hayata erkenden dönülür (genellikle 3-7 gün), ağrı daha azdır.
Safra kesemin tamamı mı yoksa sadece kesedeki taşlar mı alınacak?
Safra taşları, safra kesesinin bir hastalığıdır. Sadece taşlar alınacak olsa bir süre sonra aynı taşlar tekrar oluşur. Ayrıca safra kesesi olmadan da normal hayatımızı devam ettirebiliriz. Bu sebeple sadece taş almak şeklinde bir tedavi yoktur; safra kesesi, taşlarla birlikte alınır.
Safra kesesinin görevi nedir?
Safra kesesi, karaciğerde üretilen safrayı depolayan ve yemeklerden sonra yağ sindirimi için safrayı barsaklara boşaltan bir organdır.
Safra kesem alınırsa hayatımda bir değişiklik olur mu?
Ameliyattan sonra safra kesesinin görevini safra yolları üstlenir. Yağ sindirimi için gereken safra hızlıca karaciğerde üretilip depolanmadan barsaklara salınır. Bu uyum sürecinde de geçici olarak hazımsızlık hissedilebilir. Bu sürede ilaç tedavisi uygulanır. Vücut yeni duruma alışınca başka ilaca gerek kalmaz.
Ameliyat olursam hastanede ne kadar süre kalmam gerekir?
Safra kesesi taşından başka bir hastalığınız yoksa kapalı ameliyat için 1 gün, açık ameliyat için 2 gün hastanede kalmak yeterlidir.
Ameliyat için genel anestezi mi gerekiyor?
Evet, hem açık hem kapalı ameliyat genel anestezi altında yapılmaktadır.
Ameliyat sonrası işime ne kadar sürede dönebilirim?
Hastalar arasında farklılık olmakla beraber kapalı ameliyatta bazen 3. gün, bazen bir hafta sonra, açık ameliyatta 15 – 20 gün sonra işe dönülebilir.
Safra taşları kese alındıktan sonra tekrar oluşur mu?
Safra kesesi alındığı için safra kesesi taşı bir daha oluşmaz. Ama safra yollarında nadir de olsa taş oluşabilir. O taşların da başka tedavi yöntemleri vardır.
Bu taşlardan dolayı bir şikâyetim olmasa bile tedavi olmam gerekir mi?
Bu durum tartışmalı olmakla beraber yaş ilerledikçe kalp ve akciğer hastalıkları geliştiğinde, safra kesesi ameliyatının riskinin artacağı düşünülürse ameliyatı erkenden yapmak daha avantajlıdır. Ancak şeker hastalarında şikâyet olmasa da ameliyatı erken dönemde yapmak gerekir.
Safra kesesi taşları kanser yapar mı?
Bütün safra kesesi kanserlerinde taş da tespit edildiğinden bu riskten bahsediliyor. Ancak kanıtlanmış bir ilişki yoktur.
Safra kesemde polip tespit edildi. Bunların tedavisi nasıldır?
Polipler safra kesesinin iç yüzeyini örten tabakanın et beni şeklinde çoğalmalarıyla veya kolesterol kristali birikimiyle oluşurlar. Polipler birden fazla sayıda olup şikayete sebep oluyorsa taş gibi değerlendirip ameliyat yapılır. Polibin ebadı 1 cm’den fazla ise kanserleşme riski sebebiyle ameliyat edilir. Küçük ve şikâyete sebep olmayanlar aralıklarla ultrason ile takip edilirler.
Taş olmadan da safra kesesi ameliyatı olur mu?
Bazen safra kesesi içinde taş olmadan da safra kesesinin iltihaplanması sebebiyle veya safra kesesinin uyumsuz çalışması sebebiyle ameliyat yapılabilir. Bu durumlarda da sanki taş varmış gibi hastaların hazımsızlık şikâyetleri olur.
Bizlere iletişim bilgilerimizden aklınızda ki tüm soruları sorabilir ve danışmanlık alabilirsiniz.
Op.Dr. Alaattin ÖZTÜRK 1993 yılında Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olmuştur.
